Zoals je ook in mijn eerdere blogs kunt lezen, zijn er sterke parallellen tussen de ontwikkeling van cloud computing en die van Facility as a Service (FaaS). Om FaaS goed te kunnen begrijpen, zul je eerst inzicht moeten krijgen in wat cloud computing nu precies is en hoe het zich in de laatste decennia heeft gevormd. In deze blog dan ook minder aandacht voor Facility as a Service, des te meer voor zijn grote broer ‘cloud computing’.

Wat is cloud computing?

Volgens de website van ICT Informatievoorziening is cloud computing vandaag de dag de verzamelnaam voor alle diensten waarbij het beheer van software en hardware wordt uitbesteed aan derden. Kenmerkend is dat de benodigde software en hardware niet meer aanwezig zijn binnen de bedrijfsmuren van de klant. In plaats daarvan worden deze aangeboden vanuit de locatie van de cloud-aanbieder. Het internet is de schakel tussen aanbieder en gebruiker.

Voordelen cloud computing

–	Je beschikt altijd over de meest actuele software versies.
–	Het beheer en onderhoud vallen onder de verantwoordelijkheid van de aanbieder.
–	Vanaf elke locatie die beschikt over internet kun je gebruik maken van je bedrijfsapplicaties en data.
–	Je kunt eenvoudig extra gebruikers toevoegen.
–	Hoge investeringen zijn niet meer nodig, omdat je de dienst meestal op abonnementsbasis en per user afneemt.

Dankzij de steeds snellere en veiligere internetverbindingen heeft cloud computing de afgelopen jaren een grote vlucht genomen. Een groot deel van alle CRM-, ERP-, HRM- en andere bedrijfssoftware wordt inmiddels gebruikt als cloudoplossing, hetgeen ook geldt voor dataopslag (storage) of bedrijfstelefonie (VoIP). Om te komen waar we nu staan met cloud, is de afgelopen jaren echter een enorme ontwikkeling doorgemaakt.

Jaren ’80 en ’90

In de jaren ’80 en ’90 werden (proprietary) mainframe oplossingen grootschalig vervangen door gedistribueerde (open) client server omgevingen. Het aantal te beheren componenten in een infrastructuur nam snel toe. Organisaties hadden behoefte aan beheertools waarmee je vanuit één centraal punt componenten kon beheren. Daarnaast bestond de noodzaak om uniform te werken volgens het ITIL-model (Information Technology Infrastructure Library). Fabrikanten kwamen met oplossingen die aan deze wensen voldeden. Implementatie hiervan was echter zeer kostbaar, waardoor het alleen voor grotere organisatie was weggelegd.

Periode 2000-2005

Omdat ook kleinere bedrijven behoefte kregen aan een dergelijke oplossing én omdat de marge op ICT-producten onder druk kwam te staan, kwamen er verschillende ICT-aanbieders op de markt die beheeroplossingen gingen aanbieden als dienst. Voor klanten ideaal, vooral ook vanwege de toenemende complexiteit van ICT. Iemand die vanuit zijn hobby in een ICT-functie was gegroeid, had steeds vaker ondersteuning nodig. ICT werd steeds belangrijker en organisaties begonnen hinder te ondervinden van het gebrek aan kennis. ICT-aanbieders startten kleinschalig, waarbij helpdesk ondersteuning en beheer van o.a. servers en netwerkcomponenten op afstand (remote) werd uitgevoerd. De servers stonden vaak nog op locatie (on premise) bij de klant.

Periode 2005-2010

Omdat (internet-)verbindingen steeds sneller werden en klanten steeds minder binding en gevoel hadden met de techniek, verhuisden servers vaker van de locatie van de klant naar een datacentrum. Wel waren klanten op dat moment nog steeds eigenaar van de hardware en software, alleen werd de ondersteunende dienst door een gespecialiseerd bedrijf uitgevoerd.

Periode 2010-2015

Vanaf 2010 gingen ICT-bedrijven het centrale server gedeelte aanbieden als een dienst. Klanten waren vanaf dat moment geen eigenaar meer van de hardware; ze maakten gebruik van een platform van de aanbieder. Het ging dan nog vaak om een private cloud oplossing, waarbij de klant een eigen omgeving had.

2015 tot heden

De laatste jaren zien we dat, behalve hardware, ook software wordt aangeboden als een dienst. Vaak gebeurt dit in een gemeenschappelijke omgeving waar verschillende klanten gebruik maken van dezelfde infrastructuur. Het onderscheidend vermogen van een bedrijf zit in het primaire proces en de bijbehorende applicatie. Daar waar de klant vroeger zelf verantwoordelijk was voor de kantoorautomatisering (KA-omgeving), ondersteunende applicaties (HRM, CRM, Finance, etc.) en primaire applicaties (ERP), zie je momenteel de trend dat veel van deze applicaties als een dienst worden afgenomen. Zo maken veel KA-omgevingen gebruik van Office365 van Microsoft. Het ligt in de lijn der verwachting dat primaire applicaties in de nabije toekomst als een dienst worden aangeboden, waarbij wordt gewerkt met super users of (bij grote organisaties) met applicatiebeheerders.

Belangrijke criteria om te kunnen ontwikkelen

Wat in deze blog duidelijk naar voren komt, is dat de volgende criteria belangrijk zijn wil
je iets tot ontwikkeling laten komen:

–	Het moet technisch mogelijk zijn.
–	Het moet gestandaardiseerd zijn.
–	Het moet centraal beheerd kunnen worden.
–	Het moet betaalbaar zijn.
–	Het moet voordelen opleveren.
–	Er moet een vorm van acceptatie zijn (early adaptors).
–	Er moeten aanbieders zijn (visionairs).

Ik heb deze blog geschreven om een brug te slaan tussen de ontwikkelingen die cloud computing de afgelopen decennia heeft doorstaan en de koers die Facility as a Service naar verwachting zal gaan varen. Want om FaaS goed te kunnen begrijpen, zul je eerst inzicht moeten krijgen in cloud. De komende weken zal ik weer verder ingaan op FaaS. Mocht je voor die tijd al vragen of suggesties hebben, dan nodig ik je van harte uit om te reageren.